دتکت خاموشکنندههای دستی (یا آتشخاموشکنندههای پرتابی) به تجهیزاتی گفته میشود که برای خاموش کردن آتش در مراحل اولیه بهکار میروند. این خاموشکنندهها معمولاً در مکانهایی مانند منزلها، ادارات، کارخانهها، و مراکز تجاری برای مقابله با آتشهای کوچک و ابتدایی نصب میشوند. خاموشکنندههای دستی به چندین نوع مختلف تقسیم میشوند که هرکدام برای نوع خاصی از آتش طراحی شدهاند.
در اینجا انواع خاموشکنندهها و نحوه کارکرد آنها آورده شده است.
۱. خاموشکنندههای پودری (Dry Chemical Fire Extinguishers):
• تعریف: این خاموشکنندهها از پودر شیمیایی برای خاموش کردن آتش استفاده میکنند.
• انواع پودرهای استفادهشده:
1. پودر ABC: پودری که برای انواع آتشها (کلاس A، B و C) مناسب است. این پودر برای آتشهای جامدات معمولی (چوب، کاغذ و پارچه)، مایعات قابل اشتعال (بنزین، نفت) و گازهای قابل اشتعال طراحی شده است.
2. پودر BC: این پودر برای خاموش کردن آتشهای مایعات قابل اشتعال و گازها مناسب است.
• کارکرد: وقتی پودر از دستگاه خارج میشود، با پوشاندن آتش و جلوگیری از دسترسی اکسیژن به آتش، آن را خاموش میکند.
• مزایا: مناسب برای انواع مختلف آتشها.
• معایب: پودر ممکن است به تجهیزات حساس آسیب بزند، بنابراین برای فضاهایی که تجهیزات حساس به پودر دارند، توصیه نمیشو
۲. خاموشکنندههای CO2 (کربن دیاکسید):
• تعریف: این خاموشکنندهها از گاز CO2 (دیاکسید کربن) برای خاموش کردن آتش استفاده میکنند.
• کارکرد: گاز CO2 با کاهش سطح اکسیژن موجود در ناحیه آتش، آتش را خاموش میکند.
• مزایا: این خاموشکنندهها به ویژه برای آتشهای الکتریکی (کلاس C) و آتشهای مایعات قابل اشتعال مناسب هستند و هیچ گونه پسماندی به جا نمیگذارند.
• معایب: نمیتوان از آن برای آتشهای جامدات استفاده کرد و در محیطهای بسته ممکن است خطر خفگی به وجود بیاید.
• استفاده مناسب: برای خاموش کردن آتشهای الکتریکی و سیستمهای حساس به آب مانند کامپیوترها و تجهیزات الکترونیکی مناسب است.
۳. خاموشکنندههای آب (Water Fire Extinguishers):
• تعریف: این خاموشکنندهها از آب به عنوان ماده خاموشکننده استفاده میکنند.
• کارکرد: آب بهطور مؤثر گرما را از آتش جذب کرده و دمای آتش را کاهش میدهد تا آن را خاموش کند.
• مزایا: آب یک ماده خاموشکننده ارزان و مؤثر است و به راحتی در دسترس است.
• معایب: نمیتوان از آن برای آتشهای مایعات قابل اشتعال یا آتشهای الکتریکی استفاده کرد.
• استفاده مناسب: فقط برای آتشهای کلاس A (جامدات قابل اشتعال مانند چوب، کاغذ و پارچه).
۴. خاموشکنندههای فومی (Foam Fire Extinguishers):
• تعریف: این خاموشکنندهها از فوم شیمیایی برای خاموش کردن آتش استفاده میکنند.
• کارکرد: فوم با ایجاد یک لایه بر روی آتش، از دسترسی اکسیژن به آتش جلوگیری میکند و آن را خاموش میکند.
• مزایا: بسیار مؤثر در خاموش کردن آتشهای مایعات قابل اشتعال (مانند نفت، بنزین) و آتشهای جامدات.
• معایب: نمیتوان از آن برای آتشهای الکتریکی یا گازهای قابل اشتعال استفاده کرد.
• استفاده مناسب: مناسب برای آتشهای کلاس A (آتشهای جامد) و کلاس B (آتشهای مایعات قابل اشتعال).
۵. خاموشکنندههای هالون (Halon Fire Extinguishers):
• تعریف: این خاموشکنندهها از گاز هالون استفاده میکنند که یک ماده شیمیایی است که به سرعت آتش را خاموش میکند.
• کارکرد: هالون با کاهش اکسیژن و جذب حرارت، آتش را خاموش میکند.
• مزایا: این سیستمها بسیار مؤثر و سریع هستند و هیچ گونه پسماندی بهجا نمیگذارند.
• معایب: هالون به محیط زیست آسیب میزند و استفاده از آن در بسیاری از کشورها ممنوع است.
• استفاده مناسب: برای آتشهای الکتریکی و آتشهای مواد شیمیایی مناسب است.
۶. خاموشکنندههای شیمیایی خشک (Dry Chemical Fire Extinguishers):
• تعریف: این خاموشکنندهها از مواد شیمیایی خشک برای خاموش کردن آتش استفاده میکنند.
• کارکرد: مواد شیمیایی خشک مانند کلرید سدیم یا بیکربنات سدیم، آتش را با جذب حرارت و جلوگیری از واکنشهای شیمیایی خاموش میکنند.
• مزایا: برای آتشهای کلاس A، B و C مناسب هستند و میتوانند آتشهای مایعات قابل اشتعال، گازها، و جامدات را خاموش کنند.
• معایب: این خاموشکنندهها ممکن است به تجهیزات حساس آسیب بزنند و پس از استفاده نیاز به تمیزکاری دارند.
۷. خاموشکنندههای مایع شیمیایی (Liquid Chemical Fire Extinguishers):
• تعریف: این خاموشکنندهها از مایع شیمیایی برای خاموش کردن آتش استفاده میکنند.
• کارکرد: این مایعات معمولاً به صورت پایهپاش عمل میکنند و آتش را با جذب گرما و اکسیژن خاموش میکنند.
• مزایا: این سیستمها معمولاً برای آتشهای مایعات قابل اشتعال مانند روغنها و چربیها استفاده میشوند.
• معایب: ممکن است برای آتشهای جامدات مؤثر نباشند.
کلاسهای آتش و خاموشکنندههای مناسب:
1. کلاس A: آتشهای ناشی از مواد جامد قابل اشتعال (چوب، کاغذ، پارچه).
• خاموشکنندههای مناسب: آب، پودر شیمیایی، فوم.
2. کلاس B: آتشهای ناشی از مایعات قابل اشتعال (بنزین، نفت، الکل).
• خاموشکنندههای مناسب: پودر شیمیایی، فوم،
CO2. 3. کلاس C: آتشهای ناشی از الکتریسیته.
• خاموشکنندههای مناسب: CO2، پودر شیمیایی.
4. کلاس D: آتشهای ناشی از فلزات قابل اشتعال (منیزیم، آلومینیوم).
• خاموشکنندههای مناسب: مواد شیمیایی خشک مخصوص فلزات.
5. کلاس K: آتشهای ناشی از چربیهای آشپزخانه.
• خاموشکنندههای مناسب: پودر شیمیایی مخصوص، فوم.
نتیجهگیری: خاموشکنندههای دستی ابزارهای مهمی برای خاموش کردن آتش در مراحل اولیه هستند. انتخاب نوع مناسب خاموشکننده بستگی به نوع آتش و ویژگیهای محیط دارد. برای داشتن امنیت بهتر، داشتن انواع مختلف خاموشکنندهها در محیطهای مختلف ضروری است.
بدون دیدگاه