حسگرهای پیشرفته در نسل جدید سیستم‌های اعلام حریق

در دهه اخیر، پیشرفت‌های چشمگیری در حوزه حسگرهای تشخیص دود، حرارت و گاز صورت گرفته است. مقاله‌ای از انتشارات MDPI Sensors Journal (2024) به‌صورت جامع بررسی کرده است که نسل آینده حسگرها چگونه می‌تواند زمان تشخیص حریق را از چند ده ثانیه به کمتر از ۲ ثانیه کاهش دهد. در سیستم‌های سنتی اعلام حریق، حسگرهای نوری (Optical Smoke Detectors) و یونیزاسیونی (Ionization Detectors) رایج هستند. با این حال، این حسگرها محدودیت‌هایی مانند حساسیت پایین به انواع خاصی از دود یا تاخیر در اعلام خطر دارند. نسل جدید حسگرها از مواد دو‌بعدی مانند گرافن، نانولوله‌های کربنی و مواد نیمه‌رسانای اکسیدی (MOS) استفاده می‌کند. این مواد به دلیل ساختار نانومتری و سطح واکنش‌پذیر بالا، تغییرات شیمیایی حاصل از حضور گازها یا ذرات احتراق را بسیار سریع‌تر تشخیص می‌دهند. در کنار این پیشرفت سخت‌افزاری، ادغام سیستم‌های حسگری با شبکه‌های اینترنت اشیا (IoT) باعث شده تا اطلاعات لحظه‌ای از چندین نقطه به‌صورت همزمان جمع‌آوری و با الگوریتم‌های تحلیلی بررسی شوند. بر اساس گزارش MDPI، ترکیب این فناوری‌ها باعث شده نرخ خطای تشخیص تا ۶۰٪ کاهش یابد. همچنین، حسگرهای جدید قابلیت «یادگیری محیط» دارند؛ به‌طور مثال، در یک کارخانه، با ثبت الگوهای عادی بخار یا ذرات، سیستم به‌تدریج می‌آموزد چه زمانی باید آلارم واقعی صادر کند. 🔹 کاربرد برای شرکت‌های مهندسی: در طراحی پروژه‌های حساس مانند دیتاسنترها، فضاهای بیمارستانی و آزمایشگاه‌ها، استفاده از حسگرهای ترکیبی (Hybrid Sensors) مبتنی بر IoT می‌تواند دقت اعلام خطر را افزایش دهد و از آلارم‌های کاذب جلوگیری کند.